Klik op deze link voor het fotoalbum van de ornamenten aan de buitenzijde van het Raadhuis


Geschiedenis

Het raadhuis van Naarden dateert uit 1602 maar werd opgeleverd in 1603. De bouw kostte ruim 14.000 gulden. Alleen het interieur heeft in de loop der eeuwen enige veranderingen ondergaan. 

In 1759 werd besloten in de hal een burgemeesterskamer te timmeren. Deze ruimte heeft tot 1915 dienst gedaan. Tot de afbraak, in 1950, huisde hier de bode. In 1786 en 1792 vond een grote renovatie van het dak plaats. 

Pas in augustus 1949 begon men aan een grootscheepse renovatie van ht Raadhuis.  

 

Buitenkant

Het gebouw is opgetrokken uit gebakken en gehouwde steen. De westelijke gevel heeft een grote en een kleine top met trapjes. Aan de noordzijde bevindt zich een sierlijk zeskantig torentje.

Op twee van de gevelstenen staat de tekst: "QVICQ D ERIT SUPERANDA OIS FORTUNA EEREDO EST" en "IST LYDEN IST VRVEGHT DRAEGTET SOOT GODT VVEGT".  In de gevel zijn verder drie wapenschilden zonder blazoenen maar met cartouches aangebracht. 

Boven het portiek ziet u de beelden van geloof, hoop en gerechtigheid. In het fries staat de tekst: "GOD REGIERT AL ANNO 1601". 

Op de top van de grote gevel is het beeld van de liefde geplaatst, op de kleine top een zittende leeuw met wapenschild zonder blazoen. De zijgevel bezit leeuwenmaskers en een steen, waarop in een cartouche de tekst: "ANNO 1601". 

Op de zijgevel trekt een dakvenster de aandacht, met name vanwege de de gedreven loden versierselen. De bekroning van dit dakvenster en windvaan op eerder genoemd torentje stellen de dubbele adelaar uit het wapen van Naarden voor. 

Interieur: schilderijen

In het voorhuis bevinden zich zware eikenhouten moerbalken met gebeeldhouwde sleutelstukken, die op stenen consoles met maskers rusten. 

Aan de muur hing een schilderij dat Salomo's eerste gerecht verbeeldde. De zijstukken waren rijk georneerd. In dit ornament kwam aan beide zijden een halve adelaar voor. Het opschrift luidde: "Alteram. Partem. Audite. hoort benbe partnen.  Anno 1602. 

Een ander schilderij in dit vertrek stelde de verwoesting van Naarden voor, met het onderschrift:  

"Nerda Batavorum Consisto Limine in imo, Hesperidum tristem tristis sum Passa furorem, Namque ruunt flamma passim exuperante Penates; Instar ovis cives mactantur vulnere inermes. Infeste, dira violantur sorte Puellae;

Sed COMES A NASSOU casum miseratus acerbum, Me, refici portis iubet et cirumdare vallo, Excelse HUNC igitur, seri celebrate  Nepotes! SIC Iber InCendIt Nerdenas tVrpIter Acdes, Et CIVes faLso MaCtat sVb foederc paCis. Kal. Dec".  

Vertaald luidt de tekst:

"Ick, Naerden, dat de grens van Holland trou behoedde, wert al te droef verwoest door Spanje's dolle woede, ik zag myn huisgoon in de vlammen ondergaen, als weerloos slagtveezijn mijn burghers overlaen.

Met wonden wreet vermoort bij 't gruwzaemst vrouwenschenden. Maer Nassau's eedle graef, beghaen met myn ellende, Rigt uyt mijn wal mij op, herstelt mijn poort en wal, 

Waervoor nog 't laetst geslacht sijn roem verheffen sal! Soo heeft de CastIeLjaen eens Naerden wreet Verstoort, En sChandLICk nae Verdragh de burgers VaLsCH VerMoort. I december." 

In de vestibule was een marmeren plaat te zien met daarop de tekst: 

"Arausionensis principis ducis fortiter recuperata Naerda et hoc exemplum gallos vinci posse monstrato horridum demum tempestrate et irruentibus undique fluctibus deiectis propugnaculis  ordines opere lateritio urbem munierunt  curantibus Theodoro  a leyden  a leeuwen et Nicolao Witsen opus fundatum iacto primo lapide ad Adriano Wilhelmo  a Leyden  a Leeuwen  et Cornelio Witsen Ipsis Kalendis aprilis A CICICClXXVI grata posteritas et pertinaci vertuti defendat."

Raadzaal

De raadzaal was fraai betimmerd met eikenhout. De schouw werd gedragen door Ionische colonetten. Het schoorsteenstuk werd gevormd door het wapen van Naarden in een cartouche met daarop het jaartal 1603.   

Links bevond zich het wapen van Sint Joris, met een handboog en pijlen daaronder, rechts was het wapen van Jeruzalem aangebracht met het vuurslag van Boergondië en een voetboog.

Een schilderij uit 1615 verbeeldde de geschiedenis van Suzanna. Op een andere schildering was te zien hoe de rechter Sesamnes , die zich had laten omkopen, op last van koning Kambyses levend gevild werd. 

"Het onderschrift van dit schilderij luidde: "Discite iustitiam moniti magistratus de anno 1601." 

Een derde schilderij, met de inscriptie: "DONUM S.P.Q.N. ANNO 1619" verbeeldde wellicht de legende van de graaf die door de gemalin van Otto III valselijk beschuldigd en op het bevel van de keizer onthoofd werd. 

In de raadzaal bevonden zich ooit zeven stoelen uit de zeventiende eeuw, met leer bekleed, een tafel uit dezelfde eeuw, een stoel in Lodewijk XVde stijl, zes stoelen in Lodewijk de XVIde stijl  en vier oude vaandels. 

Bovenverdieping

Op de bovenverdieping vond men een vertrek met eikenhouten sleutelstukken en een schouw met eikenhouten lijst. In het vertrek waren drie 17de eeuwse stoelen en een schouw, die voorheen beneden stond, geplaatst.