Informatie en links

Het Comeniusmuseum en mausoleum bevinden zich op de Kloosterstraat 33 in Naarden-Vesting en zijn geheel gewijd aan de Moravische theoloog, filosoof, hervormer, pansofist en pedagoog Jan Amos Comenius (1592-1670).

Als u op deze link klikt vindt u een fotoalbum met bijschriften van het Comeniusmuseum en mausoleum.

Onderaan dit artikel kunt u een impressie bekijken van het museum of klik op deze link voor een YouTube-versie. Voor een overzicht van de tentoonstelling "Comenius en de dieren" klikt u op deze link

De website van het Comeniusmuseum kunt u bezoeken via deze link.  Het standbeeld van Comenius bevindt zich naast de Grote Kerk in Naarden-Vesting. Meer informatie over dit standbeeld vindt u op deze link


Wie was Comenius?

Comenius was de laatste bisschop der Moravische broeders. Hij werd geboren in Moravië in 1592 en groeide als weeskind op tussen leden van de Broedergemeente. Deze Gemeente streefde naar een leven zoals de eerste Christenen die in de praktijk brachten.
 
Nadat zijn intelligentie werd ontdekt liet men hem theologie studeren aan de calvinistische universiteiten van Herborn en Heidelberg.
 
Naar de gewoonte van die tijd verlatiniseerde Comenius (Jan Amos Komenský) zijn naam in die van Jan Amos Comenius. 
 
Na zijn afstuderen volgde een aanstelling als leerkracht aan de Broedergemeenteschool in Fulnek, waar hij eerder zelf had gestudeerd.
 
De opkomende Reformatie (conflict tussen katholieken en protestanten) had grote en ingrijpende gevolgen voor Comenius in petto.
 
Zijn vrouw en kinderen sterven in deze periode aan de pest en na de slag op de Wittenberg bij Praag moest hij voor de (Roomse) contra-reformatie zijn land ontvluchten. Comenius reisde nu naar Polen. 
 
Aldaar hertrouwde hij maar zijn vrouw en kinderen zou hij ook deze keer overleven. Intussen maakte hij naam als theoloog, filosoof en pedagoog.
 
Zijn werken en zienswijzen betreffende een groot aantal onderwerpen brachten met zich mee dat hij veel moest reizen. Zo bezocht hij onder meer Engeland, Zweden, Hongarije en Nederland. 
 
Mede dankzij het mecenaat van de familie De Geer  was het Comenius mogelijk de laatste veertien jaar van zijn leven in Nederland door te brengen, waar hij in alle vrijheid zijn werken kon publiceren. 
 
Comeniusmausoleum
 
Comenius stierf op 15 november 1670 in  Amsterdam en werd op 22 november 1670 onder het altaar van de Waalse kerk in Naarden begraven. Dit  religieuze bouwwerk werd in 1845 bestemd tot magazijn der genie.  
 
Toen de Tjechoslowaakse journalist Egon Erwin Kisch in de jaren twintig van de twintigste eeuw een bezoek aan Naarden bracht ontdekte hij dat op de plaats van het voormalige altaar een arrestantencel voor drie man was geplaatst en dat onder de vloer het graf van onder meer Comenius lag. 
 
Tussen 1933 en 1937 werd de voormalige kapel van de Waalse Kerk opgeknapt en ingericht als mausoleum voor Comenius, waarna diens stoffelijke resten hier werden ondergebracht. Het mausoleum kreeg op 8 mei 1937 een plechtige inwijding. 
 
Comeniusmuseum
 
Eerder, in 1892, ter herdenking van het 300ste geboortejaar van Comenius, plaatste men een permanente expositie op de zolder van het toenmalig Raadhuis.
 
Deze tentoonstelling verhuisde in 1924 naar het Spaanse Huis, tegenwoordig in gebruik als het Weegschaalmuseum
 
Bij gelegenheid van het 400ste geboortejaar van Comenius verplaatste men de stukken naar de Kloosterstraat nummer 33, waar de bezoeker tevens direct toegang heeft tot het mausoleum.  
 
De glas-in-loodramen, glazen panelen en het houtsnijwerk kregen in de periode 2007-2010 een grondige opknapbeurt. 
 
Voor meer informatie raden wij u aan eens een bezoek aan het museum te brengen.